بیماری MS یک بیماری اتوایمیون یا خود ایمنی است سلول‌های ایمنی بدن که وظیفه مراقبت از بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌های بیگانه را دارند. در این بیماری به اشتباه به سلول‌های سیستم عصبی یعنی مغز و نخاع حمله می‌کنند و آن را بیگانه انگاشته به آنها آسیب می‌زنند.
میلین چیست؟
آنچه به طور دقیق در سیستم عصبی مورد هدف سلول‌های ایمنی قرار می‌گیرد میلین‌ها هستند. میلین غلاف لیپیدی یا چربی پوشاننده ون‌ها یا سلول‌های عصبی است که نقش موثری در هدایت پیام‌های عصبی دارد. در صورت آسیب دیدن میلین نورون‌ها (سلول های عصبی) عملکرد آن واحد عصبی دچار اختلال می‌شود و همین مسئله باعث بروز بیماری می‌شود.
حمله ام اس چیست و چگونه اتفاق می‌افتد
برای مثال وقتی نورون‌های مسئول تعادل در مخچه مورد هدف قرار بگیرند و میلینشان آسیب ببیند عملکرد تعادلی فرد دچار اشکال می شود. به همین علت فرد دچار عدم تعادل می‌شود. البته خوشبختانه آسیب‌های وارد شده در بیماری ام اس که به آنها در اصطلاح حمله گفته می‌شود اکثراً با درمان‌های استروئیدی (کورتون تزریقی) بهبود می‌یابد و عملکرد مختل شده (برای مثال عدم تعادل یا تاری دید یا بی‌حسی و …) بهبود تقریباً کاملی می‌یابد.
سن بروز بیماری MS
بیماری ام اس اکثرا در سنین جوانی که سیستم ایمنی در قدرت حداکثری خود می باشد اتفاق می افتد. لذا اکثرا متوسط سنی بین 20 الی 30 سال را بصورت ویژه درگیر می کند. اما تقریبا در تمام سنین از جمله کودکی و میانسالی و حتی در افراد مسن نیز مشاهده می شود.
جنسیت در بیماری MS
همانند سایر بیماری ها ی خود ایمنی بیماری ام اس در خانم ها بیشتر از مردان می باشد. به همین منظور زنان را 2 الی 3 برابر بیتر درگیر می کند.
شدت حملات در بیماری ام اس
حملات ام اس عمدتا شدت خفیف یا متوسطی دارند و با درمان های معمول حمله بطور کامل یا نسبی بهبود می یابند.
عود حمله در بیماری ام اس
نکته اساسی در ماهیت این بیماری تکرار حملات یا به اصطلاح عود حملات است که در 85% بیماران اتفاق می‌افتد. به همین دلیل به نوع شایع این بیماری که با عود و فروکش‌های مکرر همراه است ام اس عود کننده فروکش کننده معرفی می شود. بعبارت دیگر این نوع از MS را Relapsing Remitting MS می گویند.
MS پیشرونده چیست؟
بطور کلی بیماری ام اس را به دو صورت می توان تقسیم بندی کرد که در زیر به آن می پردازیم. اولین نوع، ام اس عود کننده فروکش کننده (RRMS) می باشد. این نوع از MS بسیار رایج بوده بگونه ای که در 85% مواقع دیده می شود. دومین نوع، ام اس پیشرونده اولیه (Primary Progressive MS) که در 15% جامعه ام اس را به خود اختصاص می دهد. این نوع از ام اس شیوع کمتری نسبت به نوع RRMS دارد برعکس نوع اول حمله دیده نمی شود. در واقع یکی از عملکرده های سیستم عصبی فرد که اغلب عملکرد حرکتی است بصورت آهسته پیشرونده دچار اختلال می شود. سرعت پیشرونده این اختلال بگونه ای است که در طول حدود 2 الی 3 سال به حدی می رسد توسط فرد احساس می شود. این اختلال حرکتی در حدی است که باعث مراجعه به پزشک می شود.
در مقاله انواع MS به تفصیل در این باره توضیح خواهیم داد.
آیا بیماری MS قابل درمان است؟
خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی می توان گفت بیماری ام اس قابل درمان است. در حال حاضر در ایران و سایر کشور های جهان درمان های جدید و موثرتری برای بیماری ام اس در دسترس بیماران قرار دارد. این موضوع باعث می شود که بیماری MS بخوبی کنترل و درمان شود و از پیشرفت بیماری و ایجاد و بروز ناتوانی و تداخل در زندگی فردی اجتماعی فرد جلوگیری شود. نکته قابل توجه این است که عدم اقدام به درمان و یا قطع درمان بیماری MS منجر به پیشرفت تدریجی می گردد. پیشرفت بیماری ام اس در 10 الی 15 سال اول شروع آن بگونه ای است که حتی برای بیمار قابل لمس نیست. اما به تدریج باعث اختلال در راه رفتن و در نهایت وابستگی به عصا یا واکر یا ویلچر می گردد.
آیا می توان با بیماری MS زندگی نرمالی داشت؟
اکثر بیماران مبتلا به بیماری ام اس جوان هستند و طبیعتا مشغول به تحصیل یا کار یا در شرف ازدواج یا فرزند آوری هستند. سوال مهمی که تقریبا برای تمام مبتلایان به بیماری بوجود می آید این است که آیا با وجود بیماری می توان مثل سابق پزشک خوبی باشم، معلم خوبی باشم یا یک پدر و مادر کامل و سالم خوبی باشم.
مقالات متعددی در سایت MedScape در این زمینه منتشر شده است. در این مقاله مطالب بصورت کلی بیان شده است. لذا شما می توانید سوالات خود را با دکتر سیده زهرا حامد فلوشیپ ام اس در استان اردبیل درمیان بگذارید.
